Chiều 30/10, giải trình tại Quốc hội sau hai ngày thảo luận sôi nổi, người đứng đầu Chính phủ cảm ơn các ý kiến "chân thành, thẳng thắn, động viên hệ thống chính trị", đồng thời khẳng định sẽ cân đối nguồn lực để báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền về lộ trình tăng lương sớm hơn kế hoạch.
Ông nhấn mạnh 70% phần tăng thu ngân sách nhiệm kỳ này đã dành cho cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27. Điều hành tài khóa, tiền tệ bám mục tiêu an toàn tài chính quốc gia, nhờ đó kinh tế vĩ mô giữ ổn định, lạm phát được kiểm soát, bội chi thấp hơn Quốc hội giao, nợ công, nợ nước ngoài, nợ Chính phủ đều giảm.
Đời sống nhân dân được cải thiện, chỉ số hạnh phúc tăng 39 bậc so với đầu nhiệm kỳ. An sinh xã hội "chưa bao giờ đầu tư nhiều như thế". Riêng giai đoạn dịch Covid-19, Chính phủ đã hỗ trợ 68 triệu lượt người với tổng kinh phí 1,1 triệu tỷ đồng, tương đương 17% GDP; thời gian tới tiếp tục ưu tiên miễn học phí, hỗ trợ bữa trưa cho học sinh và xây dựng 200 trường nội trú liên cấp ở biên giới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu trước Quốc hội chiều 30/10. Ảnh: Hoàng Phong
Việt Nam đang tăng tốc đầu tư quốc phòng và đã làm chủ một số vũ khí "chỉ 4-5 nước trên thế giới sản xuất được", từng xuất hiện tại lễ diễu binh 2/9. Về hạ tầng, mục tiêu 3.000 km cao tốc và 1.700 km đường ven biển cơ bản hoàn thành trong năm 2025; đồng thời nhiều dự án mới được khởi động, mở rộng sân bay, bến cảng và chuẩn bị đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cùng tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Người đứng đầu Chính phủ cũng nêu những việc "tồn đọng nhiều năm" đang được xử lý như 12 dự án thua lỗ, các ngân hàng yếu kém (trong đó có SCB), cùng khoảng 3.000 dự án cần phân loại, tháo gỡ theo thẩm quyền. Quy mô vốn đầu tư công nhiệm kỳ này tăng 55% nhưng số lượng dự án giảm mạnh để tập trung hiệu quả; những vướng mắc lớn như giải phóng mặt bằng, điều chuyển vốn, phân cấp - phân quyền đã từng bước được tháo gỡ. Ông nhấn mạnh nguyên tắc "phân cấp đi đôi phân quyền, phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường giám sát".
Thủ tướng cho rằng trong bối cảnh rủi ro bên ngoài còn lớn, mục tiêu tăng trưởng cao đòi hỏi đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; khai thác hiệu quả dư địa từ biển, bầu trời và lòng đất; đồng thời tiếp tục điều hành tài khóa, tiền tệ linh hoạt để huy động, sử dụng nguồn lực "đúng, trúng, hiệu quả".
"Dân tộc ta càng áp lực thì càng nỗ lực, biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể", Thủ tướng nói và cho biết thực tế đã chứng minh điều này. Vì vậy, mục tiêu tăng trưởng hai con số từ năm 2026 dù rất khó nhưng phải làm và làm được.
Thảo luận tại Quốc hội hôm qua, đại biểu Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long, cho biết sau sáp nhập, cán bộ công chức ở cơ sở phải đi làm xa hơn, đảm nhận thêm nhiều nhiệm vụ nhưng thu nhập chưa được cải thiện Đời sống của họ gặp khó khăn khi chi phí đi lại, thuê nhà, sinh hoạt tăng khiến thu nhập thực tế giảm 10-12% so với trước đây. Thu nhập thực tế của đội ngũ công chức, viên chức bị ảnh hưởng rõ rệt do mức lương cơ sở chưa được điều chỉnh tương ứng, khiến họ "thu hẹp dần thu nhập từng ngày".
Theo ông Tuấn, mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, áp dụng từ ngày 1/7/2024, không còn phù hợp. Trung bình chi phí sinh hoạt tối thiểu ở đô thị như ăn uống, đi lại, điện nước, học phí đã vượt 4,5-5 triệu đồng/người/tháng. "Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng, công chức trẻ chỉ đủ sống từ đầu tháng đến ngày 20, còn 10 ngày cuối tháng phải chạy bằng niềm tin và mì gói", ông ví von.
Ông Tuấn cho rằng nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy, nên kiến nghị Quốc hội và Chính phủ điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ 1/1/2026, không chờ giữa năm như trước. "Cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ. Công chức không bị nặng gánh cơm áo gạo tiền thì mới nhẹ lòng cống hiến", ông nói.
Vũ Tuân